Những năm gần đây, sầu riêng đã trở thành một trong những loại cây trồng chủ lực tại TP Cần Thơ và ĐBSCL. Riêng TP Cần Thơ hiện có gần 5.000 ha. Những thay đổi từ tư duy canh tác và thị trường ngay thời điểm này sẽ giúp cây sầu riêng bám rễ và phát triển bền vững trong thời gian tới.
Hợp tác xã Trường Khương A mỗi năm cung ứng ra thị trường từ 350 - 400 tấn sầu riêng, chủ yếu là Ri6. So với mọi năm, giá sầu riêng năm nay giảm hơn phân nửa. Dù vậy nông dân vẫn có lời. Để đảm bảo lợi nhuận và duy trì chất lượng trái, bà con đã chủ động điều chỉnh sản xuất. Ở đây, chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng các hàng rào kĩ thuật là ưu tiên hàng đầu.
Nguyên nhân giá sầu riêng giảm do các quy định kiểm định mới từ các nước nhập khẩu khiến việc xuất khẩu bị chững lại. Quy định kiểm tra chất vàng O khiến giá sầu riêng trái vụ tại các vườn miền Tây giảm hơn 50% so với cùng kỳ năm ngoái, còn vài chục nghìn đồng một kg.
Cụ thể, sầu riêng Monthong Thái loại A (2,7 hộc, 2-5 kg) có giá 100.000 đồng mỗi kg, loại B (2,5 hộc) còn 80.000 đồng. Giá sầu riêng Ri 6 loại A giảm xuống sát 62.000 đồng, loại B là 47.000 đồng/kg. So với cùng kỳ năm trước, giá đã giảm 60-70%.
Thực trạng này bộc lộ những vấn đề nội tại của ngành hàng tỷ đô này: Thiếu liên kết và thiếu tuân thủ các qui định về qui trình canh tác, chất lượng sản phẩm... Với bà con nông dân, đây là lúc nhìn lại và điều chỉnh sản xuất từ chính mảnh vườn nhà.
Theo ông Khương, chủ cơ sở thu mua tại các tỉnh miền Tây, những ngày đầu năm, hoạt động xuất khẩu chưa khôi phục hoàn toàn do các quy định kiểm định mới từ Trung Quốc. Nước này tăng cường kiểm tra chất vàng O, một hợp chất có nguy cơ gây ung thư, khiến nhiều lô hàng bị chậm thông quan. Thêm vào đó, nhiều đầu mối thu mua trước đó đặt cọc cao, nay bỏ cọc khi giá xuất khẩu rớt mạnh.
Tại Tiền Giang, 9.300 ha sầu riêng, trong đó 6.000 ha đang cho trái, nhưng diện tích xử lý ra hoa nghịch vụ chỉ đạt 40%, tương đương 2.400 ha và chỉ 30% trong số này đạt chất lượng. Phần lớn bị rụng bông, trái do thời tiết cực đoan.
Ngoài Tiền Giang thì Cần Thơ, Vĩnh Long cũng bước vào thu hoạch trái vụ. So với năm ngoái, sản lượng tại các tỉnh này dự báo tăng mạnh. Nếu xuất khẩu khôi phục như năm ngoái, sản lượng bán ra sẽ tăng cao trong tháng 2. Các doanh nghiệp đang hoàn tất thủ tục kiểm nghiệm chất vàng O tại chín trung tâm do Trung Quốc công nhận.
Năm ngoái, xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt kỷ lục 7,15 tỷ USD, tăng 27,6% so với năm trước. Hầu hết thị trường trọng điểm đều ghi nhận mức tăng trưởng 10-80%, ngoại trừ Hà Lan.
Để đảm bảo tăng trưởng bền vững, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) khuyến nghị nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cần tăng cường liên kết, nâng cao chất lượng sản phẩm và khẳng định thương hiệu Việt trên thị trường toàn cầu.
TH
