Ngày 19/2, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Theo đó, doanh nghiệp Việt Nam đầu tư xây dựng nhà máy chế tạo chip bán dẫn sẽ nhận được hỗ trợ tài chính đáng kể từ ngân sách trung ương.
Cụ thể, các doanh nghiệp này sẽ được hỗ trợ 30% tổng mức đầu tư dự án, tối đa lên đến 10.000 tỷ đồng, nếu nhà máy được nghiệm thu và đưa vào sản xuất trước ngày 31/12/2030. Chính sách này nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn, giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ và chuyển đổi số.
Nghị quyết bao gồm 4 chương và 17 điều, quy định các cơ chế, chính sách đặc biệt trong việc phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, với những điểm nổi bật về việc khuyến khích nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới.
Miễn trách nhiệm dân sự khi gây thiệt hại cho Nhà nước
Nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua nêu rõ tổ chức, cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được miễn trách nhiệm dân sự khi gây ra thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ sử dụng ngân sách Nhà nước khi đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định liên quan trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Đối với tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, nếu đã thực hiện đầy đủ quy định, quy trình và nội dung nghiên cứu theo thuyết minh nhưng không đạt được kết quả như dự kiến, thì sẽ không phải hoàn trả lại kinh phí đã sử dụng.
Quốc hội cũng đã đồng ý cấp kinh phí cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo cơ chế quỹ, bao gồm Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia và Quỹ phát triển khoa học và công nghệ. Hiệu quả hoạt động của các quỹ này sẽ được đánh giá định kỳ để đảm bảo kinh phí được sử dụng đúng mục đích, yêu cầu và tiến độ giải ngân. Kinh phí từ ngân sách nhà nước cho thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sẽ được thực hiện khoán chi đến sản phẩm cuối cùng khi tổ chức chủ trì có cam kết về sản phẩm.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước có mặt tại phiên bế mạc kỳ họp Quốc hội.
Đối với việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu và phát triển công nghệ, tài sản là kết quả của quá trình này sẽ không phải hạch toán chung vào tài sản của tổ chức, không cần xác định nguyên giá, giá trị còn lại, khấu hao, hao mòn tài sản.
Tổ chức chủ trì được tự chủ, tự quyết định và tự chịu trách nhiệm sử dụng tài sản mà không cần định giá trong việc cho thuê, chuyển giao quyền sử dụng, kinh doanh dịch vụ, liên doanh, liên kết không hình thành pháp nhân mới. Tài sản cũng không cần lập đề án, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.
Tổ chức chủ trì có trách nhiệm tổ chức khai thác tài sản hình thành từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, tiếp tục đầu tư để thương mại hóa, bảo đảm hiệu quả. Tuy nhiên, cơ quan chủ quản của tổ chức sẽ kiểm tra, giám sát việc sử dụng tài sản để đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, phòng ngừa thất thoát, lãng phí, tiêu cực.
Ưu đãi thuế thu nhập, hỗ trợ doanh nghiệp làm dự án
Các khoản tài trợ của doanh nghiệp, khoản chi dành cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp sẽ được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Thu nhập từ tiền lương, tiền công phát sinh từ việc thực hiện nhiệm vụ có sử dụng ngân sách nhà nước sẽ không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.
Quốc hội đã thông qua chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư xây dựng dự án nhà máy đầu tiên được lựa chọn để chế tạo chip quy mô nhỏ, công nghệ cao. Nhà máy này phải phục vụ cho mục đích nghiên cứu, đào tạo, thiết kế, chế tạo thử, kiểm chứng công nghệ và sản xuất chip bán dẫn chuyên dụng của Việt Nam theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.
Bao gồm hỗ trợ 30% tổng mức đầu tư dự án trực tiếp từ ngân sách trung ương trong trường hợp nhà máy nghiệm thu đưa vào sản xuất trước ngày 31/12/2030. Tổng mức hỗ trợ không vượt quá 10.000 tỉ đồng;
Trong thời gian chuẩn bị và thực hiện dự án, hằng năm được trích lập cao hơn 10% nhưng tối đa không quá 20% thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Tổng số tiền trích lập không vượt quá tổng mức đầu tư của dự án. Được giao đất bằng hình thức giao đất không qua đấu giá, đấu thầu.
Chính sách hỗ trợ mạnh mẽ của Nhà nước, thể hiện qua các quy định và quyết định mang tính đột phá, không chỉ tạo đà cho sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam mà còn khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng một nền kinh tế tự chủ, dựa trên nền tảng khoa học công nghệ vững chắc. Hy vọng rằng, với những cơ chế và chính sách ưu đãi này, Việt Nam sẽ sớm có tên trên bản đồ các quốc gia có ngành công nghiệp bán dẫn phát triển, góp phần quan trọng vào sự thịnh vượng của đất nước trong tương lai.
Hoài Thương
