"Ông lớn" ngân hàng chật vật thanh lý các bất động sản là tài sản bảo đảm
Thời gian qua, ngân hàng lớn liên tiếp rao bán các khoản nợ, tài sản đảm bảo để thu hồi và xử lý nợ xấu. Đáng nói, có khoản nợ giá trị hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng rao bán nhiều lần kèm đại hạ giá vẫn chưa thể tìm được người mua.
Mới đây, ông lớn Agribank tiếp tục hạ giá hàng chục tỷ đồng các bất động sản của CTCP Nông dược HAI tại TP HCM và Tiền Giang, sau nhiều lần rao bán chưa thành công. Theo đó, Agribank thông báo bán đấu giá 5 tài sản đảm bảo cho khoản vay của CTCP Nông dược HAI tại Agribank Chi nhánh Phú Nhuận.
Cụ thể là các quyền sử dụng đất diện tích 2.287 m2; diện tích 2.352 m2; diện tích 1.920 m2; diện tích 2.193 m2; và quyền sở hữu công trình xây dựng trên diện tích đất 4.113 m2 tại Khu phố 3, phường 4, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang.
Giá khởi điểm cho 5 tài sản trên hơn 42 tỷ đồng; đặt trước 10% giá khởi điểm. Con số này giảm tới gần 18 tỷ đồng so với lần rao bán hồi tháng 10/2022.
Agribank cũng thông báo lần ba bán đấu giá một tài sản khác của Nông dược HAI là quyền sử dụng đất 3.048 m2, tại số 358 Kinh Dương Vương, phường An Lạc, quận Bình Tân, TP HCM. Mục đích sử dụng là đất cơ sở sản xuất, kinh doanh (xây dựng trung tâm thương mại, cao ốc, văn phòng).
Giá khởi điểm cho lô đất vàng trên là 171,7 tỷ đồng; giảm 18,6 tỷ đồng so với lần chào bán không thành công trước đó hồi tháng 11/2022 và giảm 48,3 tỷ đồng so với lần chào bán hồi tháng 9/2022 (gần 220 tỷ đồng).
Ngoài tài sản trên còn nhiều lô đất diện tích 2.287 m2; diện tích 2.352 m2; diện tích 1.920 m2; diện tích 2.193 m2; và quyền sở hữu công trình xây dựng trên diện tích đất 4.113 m2 tại Khu phố 3, phường 4, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang. Giá khởi điểm cho 5 tài sản trên hơn 42 tỷ đồng, giảm gần 18 tỷ đồng so với lần rao bán hồi tháng 10/2022.
Một ngân hàng quốc doanh khác là Vietcombank cũng phát mại nhiều bất động sản giá trị lớn để thu hồi nợ xấu.
Đơn cử, Vietcombank vừa thông báo lựa chọn đơn vị tổ chức đấu giá một loạt tài sản đảm bảo trị giá hơn 1.000 tỷ đồng của Công ty TNHH Kỹ Nghệ Evergreen Việt Nam (Công ty Evergreen Việt Nam) để thu hồi nợ. Các tài sản đấu giá bao gồm quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất như nhà xưởng, máy móc thiết bị của Công ty TNHH Kỹ Nghệ Evergreen Việt Nam.
Giá khởi điểm cho lô tài sản này là 1.099 tỷ đồng, giảm 86 tỷ đồng so với lần rao bán vào tháng 11/2021.
Ngoài ra, Vietcombank còn đang rao bán khoản nợ 341 tỷ đồng của Công ty cổ phần VIMAG HOLDINGS. Tài sản đảm bảo của doanh nghiệp là Hệ thống dây chuyền sàng đậu do Việt Nam sản xuất và thiết bị phụ trợ.
Vietcombank chi nhánh Cà Mau thông báo phát mãi các bất động sản gồm phần đất và nhà tại số F1, C4, khu cư xá Tân Cảng, đường Điện Biên Phủ, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP.HCM. Số bất động sản này được rao bán với giá khởi điểm hơn 37 tỷ đồng.
Ngoài ra, Vietcombank chi nhánh TP.HCM mới đây cũng đã chào bán hơn 1.400m2 đất tại xã Tân Nhựt, huyện Bình Chánh, TP. HCM. Đây là đất thuộc cụm công nghiệp có thời gian sử dụng đến năm 2055, là tài sản đảm bảo của công ty TNHH Kim Loại Việt Phong.
Những ngân hàng lớn như Vietinbank, BIDV, Sacombank hiện cũng đang chật vật rao bán các khoản nợ, tài sản đảm bảo để thu hồi và xử lý nợ xấu.
Tài sản bất động sản thế chấp lớn
Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2022, lượng tài sản thế chấp tại Vietcombank trong năm 2022 đã tăng thêm hơn 477.000 tỷ đồng (tăng 29,2%), lên trên 2,11 triệu tỷ đồng. Đây là lần đầu tiên quy mô tài sản thế chấp tại Vietcombank vượt mốc 2 triệu tỷ.
Trong đó, bất động sản thế chấp chiếm gần 74% tổng lượng tài sản thế chấp tại Vietcombank với hơn 1,56 triệu tỷ. So với cuối năm 2022, lượng bất động sản thế chấp tại Vietcombank đã tăng thêm gần 397.000 tỷ và là bộ phận có tốc độ tăng nhanh nhất.
Còn tại Agribank, hiện chưa công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2022 nhưng theo số liệu báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán năm 2021 cho thấy, tài sản thế chấp của khách hàng đạt hơn 2,32 triệu tỷ, tương đương tăng hơn 262.000 tỷ đồng, tăng 13% so với năm 2020. Trong đó, riêng bất động sản thế chấp tại Agribank đã có giá trị trên 2,01 triệu tỷ đồng, chiếm 87% tổng giá trị tài sản thế chấp và tăng gần 10% so với năm 2020.
Theo thống kê từ FiinGroup, khoảng 70% tài sản bảo đảm cho các khoản vay tại hệ thống ngân hàng hiện nay là bất động sản. Việc phát mãi tài sản bảo đảm, bán nợ theo cơ chế thị trường để xử lý nợ xấu gặp trở ngại đáng kể khi thị trường bất động sản gặp khó khăn.
Tính đến cuối năm 2022, nợ xấu nội bảng toàn hệ thống đã tăng lên 1,9%, nợ xấu gộp 4,5% (gồm cả nợ đã bán cho VAMC và tái cơ cấu). Chất lượng tín dụng đi xuống tại các ngân hàng sau khi Thông tư 14 hết hạn vào cuối tháng 6/2022, từ đó nợ xấu đã được phản ánh vào báo cáo tài chính với các số liệu cho thấy hầu hết ngân hàng đều ghi nhận nợ xấu tăng trong năm qua.
Dự báo năm 2023, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định sẽ có sự gia tăng nợ xấu và chi phí tín dụng trong vài quý tiếp theo do rủi ro từ vĩ mô thế giới ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng ngành xuất nhập khẩu cũng như triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam và chu kỳ đi xuống của ngành bất động sản và những rủi ro về trái phiếu doanh nghiệp.
Với tỷ trọng dư nợ bất động sản và xây dựng chiếm xấp xỉ 30% tổng dư nợ của ngành, sự suy yếu của thị trường bất động sản không chỉ ảnh hưởng triển tăng trưởng tín dụng mà còn là những khoản nợ tiềm ẩn thành nợ xấu.
