Những startup điển hình tại TP Đà Nẵng như Dat Bike, Selly, Easy Salon… qua DNES dần định vị thương hiệu, phát triển sản xuất, tạo ra nhiều việc làm và đóng thuế cho nhà nước.
Ý tưởng “nảy mầm”
Cửa hàng xe mô tô điện tiêu chuẩn quốc tế Dat Bike tại đường Hùng Vương, trung tâm TP Đà Nẵng trưng bày 3 mẫu sản phẩm trong đó có phiên bản mới nhất Wear ++. Trong không gian tối giản màu xám sang trọng, những chiếc mô tô kiểu dáng cổ điển mạnh mẽ, cá tính phối màu cam và đen cuốn hút ánh nhìn.
Những chiếc mô tô điện nội địa made in Việt Nam đầu tiên ra đời ở cửa hàng bên chợ Hàn. “Qua 4 năm dần mở rộng sản xuất, Dat Bike hiện có nhà máy sản xuất tập trung công nghệ cao tại khu công nghiệp Tân Bình, TP HCM công suất 1.000 chiếc/tháng. Nhân sự, đơn hàng tăng gấp 3 lần so với thời điểm ra mắt dòng xe đầu tiên”, Nguyễn Bá Cảnh Sơn - CEO Dat Bike - giới thiệu.
Từ giấc mơ Mỹ, Sơn theo học và làm việc ở thung lũng Silicon. Chàng trai sinh năm 1990 ghi tên vào nhiều giải thưởng quốc tế về lĩnh vực công nghệ. Nhưng Sơn thực sự thành danh khi trở về nước dám nói và theo đuổi giấc mơ mô tô điện sử dụng nhiên liệu phi hóa thạch, Sơn làm ra chiếc mô tô điện Việt Nam với công suất mạnh mẽ ngang xe xăng.
Thứ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ Trần Văn Tùng thích thú trải nghiệm sản phẩm xe máy điện Dat Bike. Ảnh: Nguyễn Văn Chương
Sơn nhận ra giấc mơ mãnh liệt ấy trong những lần trở về quê, phải len lỏi khi tắc đường hít khí thải từ xe xăng hoặc đeo khẩu trang kín mít. Sơn khát khao dùng công nghệ cải tiến nhược điểm công suất, tốc độ thấp của xe điện trên thị trường.
Sơn gõ cửa các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài mò mẫm tìm cơ hội bất thành. Một nhà đầu tư quỹ mạo hiểm nổi tiếng thế giới ở Mỹ đã hỏi Sơn bán xe này ở đâu, bao giờ bán cho 100 người mua hãy quay lại gọi vốn. Lúc đó Sơn chỉ mới bán được hơn 10 chiếc tại Việt Nam.
Trở về Việt Nam vẫn không từ bỏ việc gọi vốn như các startup về xe điện thất bại khác. Một buổi tối, Sơn chạy mô tô tới trong lần gặp mặt mạng lưới khởi nghiệp Đà Nẵng do DNES tổ chức.
“Đối với tôi, dự án khởi nghiệp như bài kiểm tra. Khi khởi nghiệp luôn máu lửa, chấp nhận rủi ro phát triển chính mình. Sai thì làm lại, song biết giữ điểm dừng, mạo hiểm mà không thể quá mạo hiểm”.
CEO Easy Salon.
Cuộc gặp đầy ấn tượng như “điểm chạm” đầu tiên cho cộng đồng biết đến startup này. Song, hầu hết mọi người nghĩ Sơn đang “làm cho vui” nên khó thuyết phục. Sau 6 tháng, thấy Sơn vẫn giữ tâm huyết, một nhà đầu tư thiên thần chuyên kinh doanh trong lĩnh vực dịch vụ xe điện quyết định đặt hàng, đơn hàng đầu tiên trị giá 50.000 USD.
“DNES hỗ trợ, giúp đỡ Dat Bike trong việc mở rộng mạng lưới ở Việt Nam trong giai đoạn đầu tiên rất khó khăn tại Đà Nẵng. DNES cũng giới thiệu, kết nối hỗ trợ cơ sở vật chất tại một vườn ươm đối tác là Became Incubator tại Bình Dương giải quyết nhu cầu mở rộng sản xuất công nghiệp”, Sơn cho biết thêm.
Có số vốn mồi khích lệ, tạo dựng uy tín dự án khởi nghiệp này gọi được 10 triệu USD tính đến năm 2022 và ra mắt thêm những dòng xe mới phiên bản nâng cấp.
Ông Nguyễn Quốc Hân - CEO Easy Salon - khởi nghiệp với mong muốn đưa giải pháp chuyển đổi số trong lĩnh vực làm đẹp. Năm 2019, Eazy Salon hình thành đội ngũ và phát triển phần mềm cho spa tại Đà Nẵng. Chưa đầy một năm, Easy Salon khai trương văn phòng chi nhánh TP HCM, Hà Nội.
Nhận thấy nhiều doanh nghiệp có khả năng tốt về chuyên môn làm đẹp như các chủ spa, salon tóc… tuy nhiên về quản trị, kinh doanh, maketing còn yếu Easy Salon ra đời khi Hân tham gia vườn ươm DNES.
Kết nối với vườn ươm, Hân được một cố vấn người Úc huấn luyện, hướng dẫn trong thời gian ba tháng để trao đổi, xây dựng và triển khai sản phẩm. Sở Khoa học và Công nghệ TP Đà Nẵng hỗ trợ tiền mặt cho dự án 100 triệu đồng tạo bước đệm cho start - up chinh phục thị trường. “Triển khai dự án đúng lúc đại dịch Covid-19 bùng phát, chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn nhưng đó là số vốn và tri thức quý”, ông Hân nói.
Đến nay, startup Easy Salon đạt 2000 đơn hàng tại 60 tỉnh thành Việt Nam và 4 quốc gia Châu Á.
“Người mới khởi nghiệp lần đầu rất khó tiến bộ ngay. Bản thân tôi trước khi làm dự án Easy Salon thất bại 1 – 2 lần, có thất bại mất gần 400 triệu,” ông Hân bày tỏ.
Giải bài toán trong giai đoạn trưởng thành và phát triển
Các startup không chỉ khó khăn trong giai đoạn đầu khi sáng tạo ra sản phẩm được thị trường chấp nhận. Quá trình sản phẩm tăng trưởng làm thế nào để có doanh thu còn gặp khó khăn từ nhiều phía.
Với ông Hân - CEO Easy Salon - vườn ươm có vai trò quan trọng trong hỗ trợ ở giai đoạn đầu nhưng quan trọng nhất doanh nghiệp phải tự nâng cao năng lực, tự “bơi”, tự làm. “Để tự làm, chúng tôi cần được hỗ trợ về chính sách dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp ở giai đoạn phát triển và lớn lên, đây là giai đoạn khó khăn nhất”, ông Hân nhấn mạnh.
“Khởi nghiệp quan trọng nhất là tính trung thực. Vườn ươm giúp startup tự đánh giá được họ đang đứng ở đâu để đưa ra quyết định tốt nhât”, CEO Dat Bike - Nguyễn Bá Cảnh Sơn - chia sẻ.
Các chương trình kết nối từ Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng (DNES) với cộng đồng khởi nghiệp
DNES làm việc tốt ở mảng hình thành và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo địa phương thông qua việc hỗ trợ không gian kinh doanh, phát triển sản phẩm, phát triển và mở rộng thị trường kinh doanh. Ở giai đoạn 1, có nhiều khóa ươm tạo 3 lần mới thành công như trường hợp của Easy Salon.
Câu chuyện của các startup hiện nay phải 5 – 10 năm nữa mới đánh giá được, song bước đầu gọi vốn đạt 20 triệu USD cũng rất đáng khích lệ.
Sáng kiến vườn ươm DNES là sáng kiến rất độc đáo. Nhà nước chỉ cho vốn mồi, để các doanh nghiệp tư nhân hỗ trợ các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tạo ra động lực mới phát triển kinh tế.
Thành quả trong khởi nghiệp là gọi được bao nhiêu vốn, sinh ra bao nhiêu công ăn việc làm, nộp được bao nhiêu thuế cho Nhà nước,… được chứng minh và đánh giá KPI bằng con số.
Dat Bike là điển hình hiện đã tăng nhân sự lên 225 người. Dự án Selly có 100 nhân sự, đội ngũ bán hàng có thu nhập qua mạng không ngừng tăng lên... Các dự án khởi nghiệp này có mức tăng trưởng đột phá tạo ra được công ăn việc làm cho người lao động.
Để khởi nghiệp đi vào chiều sâu, lãnh đạo địa phương cần có sự thống nhất trong tạo môi trường cho các nhân tài ngay từ thời kỳ đầu, vườn ươm phải trở thành nơi các dự án khởi nghiệp được tạo điều kiện về hạ tầng, nhân sự.
“Các nhân sự giỏi cần có môi trường tốt, công sức bỏ ra được ghi nhận đầy đủ. Nếu không có chính sách lâu dài cho nhân sự vườn ươm sẽ xảy ra chảy máu chất xám”, ông Nguyễn Văn Chương – Giám đốc điều hành DNES - cho hay.
“Các start-up đi trên con đường trở thành doanh nhân, ngoài giải quyết những vấn đề thực tế để chiến thắng thị trường cần kiên tâm, bền chí, tập trung vào giá trị cốt lõi và tạo ra giá trị cho thị trường”, ông Nguyễn Văn Chương - Giám đốc điều hành Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng (DNES) đúc kết.
Vai trò của DNES là chiếc cầu để kết nối cần gặp ai khi gặp vấn đề, là ngôi nhà để startup có được chi phí mặt bằng rẻ hơn. Đối với startup quan trong là những điểm cần giải quyết trước thách thức của thị trường.
Khi ra mắt phiên bản 1, thị trường cho rằng Dat Bike bán không ai mua nhưng Sơn tập trung đi đúng hướng giải quyết vấn đề “xạc được nhanh hơn và đi được xa hơn”. Sơn gọi vốn và tồn tại tới ngày hôm nay cho thấy tìm đúng điểm chạm của thị trường thay vì những tính năng không mang lại sự quan tâm cho khách hàng.
