2 người mất việc vì 30 ly chè: Có nhân văn khi hy sinh cá nhân để bảo vệ thương hiệu?

Vừa qua, một tài xế giao hàng của Shopee Food tên V.Đ. ở Hà Nội nhận đơn 30 ly chè giao về địa chỉ ở Long Biên với quãng đường khoảng 4 km. Mọi chuyện sẽ không có gì đáng nói nếu như khách hàng tên T. không yêu cầu ghi tên từng người lên cả 30 ly, kèm danh sách chi tiết loại chè.

Shipper V.Đ. sau đó tỏ ra khó chịu và phản hồi khách với nội dung: "Sau đặt chia nhỏ đơn ra bạn nhé, ship ngấy nhất đơn này đó". Ngược lại, T. cũng không vừa khi nhắn lại shipper có thể không nhận đơn ngay từ đầu...

Câu chuyện nhanh chóng trở thành drama trên cõi mạng khi V.Đ. đăng tải bài tố kèm ảnh chụp màn hình lên nhóm cộng đồng quy tụ nhiều tài xế công nghệ. Đáng chú ý, ảnh chụp màn hình có cả số điện thoại và địa chỉ của khách. Từ các thông tin đó, dân mạng nhanh chóng tìm ra được nơi T. làm việc là Công ty Cổ phần Văn phòng phẩm Hồng Hà và tràn vào tấn công fanpage của công ty thả phẫn nộ, bình luận gay gắt.  

Khách hàng T. yêu cầu ghi tên từng người lên 30 ly chè. Ảnh chụp màn hình

Đứng ở góc độ tâm lý, cả 2 bên đều có những lý do của họ. T. có thể cho rằng đây là quyền lợi chính đáng khi bỏ tiền ra mua dịch vụ, nhưng nó vô tình lại gây khó khăn cho shipper. Còn shipper V.Đ. có lẽ vì những áp lực trước công việc khó khăn đã quyết định “xanh chín” với khách bằng việc “bóc phốt” và vô tình công khai thông tin cá nhân của khách. Hành động này khiến T. – người sắp nghỉ sinh - trở thành "con mồi" cho một vụ tấn công tập thể trên mạng xã hội. 

Thế nhưng khi cả mạng xã hội đang hả hê tấn công người trong cuộc, từ ngày 18/8, Shopee Food đã gửi thông báo ngừng hợp tác vĩnh viễn với anh V.Đ. Trong thông báo, Shopee Food cho biết đã ghi nhận tài xế có hành vi đăng tải thông tin, hình ảnh của khách hàng lên mạng xã hội. Đây là hành vi nghiêm trọng quy định về bảo mật thông tin khách hàng và gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng dịch vụ của công ty. Do đó, căn cứ vào mức độ vi phạm và theo quy định tại quy tắc ứng xử, ứng dụng đã thông báo ngừng hợp tác với nam tài xế này. 

Tiếp theo, ngày 19/8, trên fanpage Văn phòng phẩm Hồng Hà, Công ty nơi khách hàng làm việc cũng ra thông báo đã cho chị T. tạm nghỉ. “Ngay khi tiếp nhận thông tin, Hồng Hà đã khẩn trương tạm đình chỉ công tác nhân viên để xác minh sự việc, đồng thời chủ động kết nối và đứng ra hòa giải giữa hai bên. Các cá nhân liên quan đã thống nhất khép lại vụ việc trên tinh thần thiện chí và mong muốn không để sự việc lan rộng, gây hệ quả pháp lý khó kiểm soát”, Văn phòng phẩm Hồng Hà thông báo trên fanpage.  

Như vậy, cả Shopee Food và Công ty Văn phòng phẩm Hồng Hà đều cho rằng nhân viên đã vi phạm nội quy nên quyết định cho nghỉ để xoa dịu sự giận dữ của dư luận. Shipper V.Đ. mất kế sinh nhai, còn khách hàng T. cũng mất việc ngay trước cửa ngõ nghỉ thai sản. 

Công ty Văn phòng phẩm Hồng Hà ra thông báo đã cho nhân viên T. tạm nghỉ việc. Ảnh chụp màn hình

Ngoài việc phơi bày văn hóa “bóc phốt” trên mạng xã hội ngày càng trở nên phổ biến, câu chuyện còn đặt ra tình huống về văn hóa ứng xử của các tổ chức khi gặp khủng hoảng. Nhiều người dùng mạng cho rằng khi đuổi việc nhân viên, doanh nghiệp đang cố bảo vệ hình ảnh thương hiệu của mình hơn là một quyết định thực sự công bằng và nhân văn.

Theo luật sư Đặng Văn Dũng (Đoàn luật sư tỉnh Đồng Nai), Điều 128 Bộ Luật Lao động 2019 quy định người sử dụng lao động có quyền tạm đình chỉ công việc của người lao động khi vụ việc vi phạm có tình tiết phức tạp, cần xác minh để xem xét xử lý kỷ luật. Mục đích là tránh thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản, lợi ích của doanh nghiệp hoặc người khác. Trong trường hợp này, hành vi nhân viên T., dù vô tình dẫn đến tranh cãi, cũng ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu của Công ty Hồng Hà nên việc doanh nghiệp này cho nhân viện tạm nghỉ việc là hợp lý. Điều này phù hợp với nguyên tắc quản trị rủi ro là ưu tiên lợi ích tập thể hơn cá nhân. Tuy nhiên, thời gian tạm đình chỉ công việc không quá 15 ngày (trường hợp đặc biệt không quá 90 ngày).

Bên cạnh đó, shipper V.Đ. cũng là nạn nhân của hệ thống làm việc tự do - nơi họ được xem là đối tác, dễ bị mất việc mà không có cơ chế bảo vệ. Doanh nghiệp dường như ưu tiên "dập tắt scandal" hơn hỗ trợ đối tác. Cách xử lý này có thể làm giảm lòng trung thành, tạo tiền lệ "sợ dư luận hơn sợ sai", trong khi đó cư dân mạng dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc.

“Quyết định tạm đình chỉ là biện pháp tạm thời để "hạ nhiệt" dư luận và bảo vệ lợi ích doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu tạm đình chỉ kéo dài hoặc không có cơ sở rõ ràng thì người lao động có quyền khiếu nại. Sự việc cho thấy các doanh nghiệp cần có nội quy lao động rõ ràng về ứng xử trên mạng xã hội, nhất là trong thời đại công nghệ và hiệu ứng đám đông mạnh mẽ như hiện nay”, luật sư Dũng nói thêm. 

Tân Nguyên