Bến Tre: Có dấu hiệu lạm dụng tín nhiệm khi tự ý chuyển nhượng tài sản cầm cố?

Hệ lụy từ việc ký ủy quyền, giao tài sản để vay tiền

Do cần tiền để giải quyết công việc gia đình, bà Phan Yến Nhi (SN 1988, trú tại phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, TP. HCM) đã vay của bà Nguyễn Thị Hồng Nhung (SN 1991, trú tại xã Tân phong, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) số tiền là 300 triệu đồng. Tài sản được đảm bảo cho khoản vay là Thửa đất số 04, tờ bản đồ số 3 tại xã Phú Nhuận, TP. Bến Tre (tỉnh Bến Tre) với diện tích là 3.806,2 m2.Thửa đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất (Giấy chứng nhận) số DL 168804 ngày 07/7/2023. Trên mảnh đất này có 13 ngôi mộ của gia đình bà Nhi.

Bà Nhung yêu cầu bà Nhi phải ký hợp đồng ủy quyền cho bà Nhung được quyền quyết định các giao dịch đối với tài sản là thửa đất nêu trên. Do cần tiền nên bà Nhi đã đồng ý, đồng thời giao bản chính Giấy chứng nhận do bà đứng tên cho bà Nguyễn Thị Hồng Nhung nắm giữ.

Ngày 05/12/2023, bà Nhi và bà Nhung đã làm hợp đồng ủy quyền tại Văn phòng Công chứng Đồng Khởi (phường Phú Tân, TP. Bến Tre, tỉnh Bến Tre) do ông Võ Văn Thanh làm công chứng viên. Theo thỏa thuận vay, mỗi tháng, bà Nhi sẽ trả cho bà Nhung số tiền lãi là 9 triệu đồng. Đến khi đóng xong lãi tháng thứ 8 với tổng cộng số tiền là 72 triệu đồng thì bà Nhi mới phát hiện tài sản của mình đã được bà Nhung sang tên cho người khác và đã được tách thành 4 thửa khác nhau.

Căn cứ vào hợp đồng ủy quyền (ngày 05/12/2023) với bà Nhi, ngày 11/12/2023 (sau 6 ngày) bà Nguyễn Thị Hồng Nhung đã qua Văn phòng Công chứng Đồng Khởi để chuyển nhượng tài sản của bà Phan Yến Nhi (thửa đất số 04, tờ bản đồ số 3, Giấy chứng nhận số: DL 168804 ngày 07/07/2023) cho ông Nguyễn Văn Tưởng (SN 1966, trú tại xã Phú An Hòa, huyện Châu Thành, Bến Tre) mà không thông báo cho bà Phan Yến Nhi biết. Công chứng viên thực hiện hợp đồng chuyển nhượng cũng chính là ông Võ Văn Thanh. Ông Nguyễn Văn Tưởng sau đó đã được cấp Giấy chứng nhận số DO 484949 ngày 06/5/2024.

Đến ngày 04/9/2024, ông Tưởng đi làm tờ khai tách thửa đất trên làm 4, dựa trên các bản mô tả ranh giới và tài liệu đo đạc do Công ty TNHH Địa ốc Tiến Phát thực hiện. Điều đáng nói, thửa đất vốn có 13 ngôi mộ gia tộc lại trở thành “đất trống, đất sạch” trên hồ sơ của Công ty Tiến Phát.

Đến ngày, 14/01/2025, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP. Bến Tre ghi nhận ý kiến kiểm tra tất cả các thửa đất theo kết qua đo đạc và mô tả đều đạt yêu cầu. Do đó, đến ngày 23/01/2025, ông Nguyễn Văn Tưởng được cấp 4 giấy chứng nhận thửa đất mới.

Có vi phạm pháp luật hình sự ?

Theo nhận định của Luật sư Nguyễn Văn Hiếu, Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai, từ các tài liệu, hồ sơ liên quan và toàn bộ diễn biến sự việc cho thấy có nhiều dấu hiệu thể hiện hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Đáng chú ý, vụ việc này còn có dấu hiệu thể hiện có sự “cấu kết” giữa nhiều cá nhân, được tổ chức bài bản, tinh vi để cùng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Hành vi vi phạm pháp luật thể hiện rất rõ khi chỉ 6 ngày, kể từ ngày ký hợp đồng ủy quyền (vốn chỉ mang tính chất bảo đảm cho khoản vay) thì bên cho vay (bà Nguyễn Thị Hồng Nhung) đã chuyển nhượng toàn bộ thửa đất sang cho người khác mà không thông báo cho người ủy quyền (bà Phan Yến Nhi) là chưa phù hợp với quy định tại Điều 4 của Hợp đồng ủy quyền mà hai bên đã ký kết. Điều khoản này có ghi rõ nghĩa vụ và quyền của Bên B (Bà Nguyễn Thị Hồng Nhung) “Thực hiện theo ủy quyền và thông báo cho bên A (Bà Phan Yến Nhi) về việc thực hiện công việc đó”.

Việc bà Nhung vẫn tiếp tục thu lãi hàng tháng của bà Nhi (với tổng số tiền là 72 triệu đồng) không những là nhằm che dấu hành vi đã bán đất cho ông Tường mà còn có dấu hiệu tiếp tục chiếm đoạt tiền của bà Nhi một cách có chủ ý. Do vậy hành vi của bà Nguyễn Thị Hồng Nhung đã có dấu hiệu lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự 2025.

Trong vụ việc này cũng có sự “bất thường” trong việc chuyển nhượng, đo đạc, tách thửa giữa các cá nhân và tổ chức có liên quan, khi cả 4 thửa đất được tách từ thửa đất số 4, tờ bản đồ số 3, Giấy chứng nhận số DL 168804 ngày 07/07/2023 đều ghi là “đất trống” trong khi đang tồn tại 13 ngôi mộ của tổ tiên dòng họ bà Nhi từ bao đời nay.

“Từ các tài liệu chứng cứ tham chiếu với các quy định của pháp luật, có thể nhận định, đây là một vụ án có dấu hiệu của tội phạm có tổ chức với thủ đoạn hết sức tinh vi bài bản, lợi dụng hoàn cảnh khó khăn về kinh tế và sự thiếu hiểu biết về pháp luật (ký kết hợp đồng ủy quyền) của “con nợ” để chiếm đoạt tài sản. Cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc xác minh điều tra làm rõ các hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (nếu có) đối với bà Nguyễn Thị Hồng Nhung, góp phần bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền và sở hữu tài sản hợp pháp của bà Phan Yến Nhi", Luật sư Nguyễn Văn Hiếu nhấn mạnh.