Elon Musk kêu gọi tạm dừng phát triển trí tuệ nhân tạo

Đầu tháng 3/2023, OpenAI được Microsoft hậu thuẫn đã giới thiệu phiên bản thứ tư của chương trình trí tuệ nhân tạo GPT (Generative Pre-trained Transformer). Bản nâng cấp đã khiến nhiều người dùng tỏ ra vô cùng phấn khích bởi khả năng trò chuyện tự nhiên như một con người, ngoài ra Chatbot này còn có thể sáng tác nhạc và tóm tắt các tài liệu dài.

Theo thông điệp từ tổ chức phi lợi nhuận The Future of Life Institute, việc phát triển các hệ thống siêu trí tuệ nhân tạo chỉ nên tiến hành khi con người đảm bảo rằng chúng mang lại lợi ích tích cực và các rủi ro sẽ được kiểm soát một cách hiệu quả.

Các tổ chức tài trợ cho Future of Life Institute bao gồm Musk Foundation, Founders Pledge tại Luân Đôn và Silicon Valley Community Foundation (SVCF), đều có mục đích chung là hỗ trợ các hoạt động từ thiện và xã hội hóa kinh doanh. Hiện nay, họ đang hỗ trợ cho Viện nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới, hướng đến mục tiêu đảm bảo an toàn và phát triển bền vững cho con người.

Vào tháng 3/2023, ông Elon Musk - người sáng lập của công ty hàng đầu về trí tuệ nhân tạo OpenAI và hãng sản xuất ô tô Tesla - đã chia sẻ rằng trí tuệ nhân tạo khiến ông rất căng thẳng. Tuy nhiên, công ty Tesla của ông hiện vẫn đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để phát triển hệ thống tự lái cho các dòng xe của hãng.

James Grimmelmann, giáo sư luật số và thông tin tại Đại học Cornell, cho rằng việc Elon Musk ký tên trong bức thư yêu cầu tạm dừng phát triển các hệ thống trí tuệ nhân tạo mạnh hơn là một sự mâu thuẫn nghiêm trọng. Ông Grimmelmann cho rằng hành động này của Musk là đạo đức giả, bởi Tesla đã từ chối chịu trách nhiệm cho các lỗi trí tuệ nhân tạo trong hệ thống lái tự động của mình. Ông cũng cho rằng hành động này không đưa ra giải pháp cụ thể để nghiêm túc giải quyết các vấn đề liên quan đến trí tuệ nhân tạo.

Chỉ một tháng trước, Tesla đã phải triệu hồi hơn 362.000 xe tại Hoa Kỳ để cập nhật phần mềm khi các nhà quản lý Hoa Kỳ nói rằng hệ thống trợ lái có thể gây ra tai nạn. Sau đó, Elon Musk đã đăng dòng trạng thái Tweet đính chính rằng hãng chỉ đang tiến hành cập nhật phần mềm qua đường truyền không dây và không nên gọi bằng từ “triệu hồi”.

"OUTNUMBER, OUTSMART, OBSOLETE". Đây là một câu khẩu hiệu được OpenAI sử dụng để chỉ ra sức mạnh của trí tuệ nhân tạo trong tương lai và con người có thể sẽ trở nên lỗi thời nếu không thể thích nghi với công nghệ này.

Trong khi đó, trong lá thư kêu gọi tạm dừng phát triển trí tuệ nhân tạo, các nhà ký kết yêu cầu nhóm phát triển làm việc với các nhà lập pháp để xây dựng bộ quy định về an toàn cần thiết, đảm bảo các rủi ro tiềm ẩn và góp phần kiểm soát tiến trình phát triển của trí tuệ nhân tạo. Hiện tại, OpenAI chưa có phản hồi chính thức về vấn đề này.

Bức thư viện dẫn, việc phát triển trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ có thể đem lại nhiều lợi ích cho con người nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với xã hội. Các chuyên gia và nhà lãnh đạo trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo cần phải tập trung vào đảm bảo an toàn và bền vững cho các hệ thống trí tuệ nhân tạo. Cần có các quy trình đánh giá, kiểm tra và giám sát chặt chẽ, đồng thời cũng cần có sự hợp tác giữa các nhà phát triển trí tuệ nhân tạo và các nhà lãnh đạo chính trị để tạo ra các chính sách quản lý phù hợp. Tuy nhiên, việc quyết định này không nên được ủy quyền cho các nhà lãnh đạo công nghệ không được bầu cử.

Hiện đã có hơn 1000 người đã ký tên vào bức thư đó, bao gồm cả Elon Musk. Tuy nhiên, CEO của OpenAI là Sam Altman lại không ký tên vào bức thư này. Sundar Pichai và Satya Nadella, CEO của Alphabet và Microsoft, cũng không nằm trong số những người có chữ ký trong bức thư.

Điển hình trong số những người ký tên bao gồm Emad Mostaque, CEO của Stability AI, các nhà nghiên cứu tại DeepMind thuộc sở hữu của Alphabet, cùng những nhân vật nổi tiếng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo như Yoshua Bengio - người thường được gọi là “Cha đẻ của AI" và Stuart Russell - người tiên phong nghiên cứu trong lĩnh vực này.

Những lo ngại đến khi ChatGPT thu hút sự chú ý của các nhà lập pháp Mỹ với những nghi vấn về sự tác động đến an ninh quốc gia và giáo dục. Europol, cơ quan cảnh sát của Liên minh châu Âu, hôm 27/3 cũng phát đi cảnh báo về nguy cơ sử dụng hệ thống này trong các cuộc tấn công lừa đảo, thông tin sai lệch và tội phạm mạng.

Trong khi đó, chính phủ Anh đã công bố đề xuất cho một khung pháp lý "linh hoạt" về trí tuệ nhân tạo.

Đường đua AI

Gary Marcus, giáo sư tại Đại học New York, là một trong những người ký tên vào thư và cho biết: "Tuy thư không hoàn hảo, nhưng tinh thần là đúng: chúng ta cần bước chậm lại cho đến khi hiểu rõ hơn về những hệ quả. Những công ty lớn đang trở nên ngày càng bí mật về những gì họ đang làm, điều này làm cho việc bảo vệ xã hội trước những hậu quả có thể xảy ra trở nên khó khăn hơn".

Cùng với đó, từ khi OpenAI tung ra ChatGPT vào năm 2022 đã thúc đẩy các đối thủ tăng tốc phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn tương tự. Bên cạnh đó, các công ty bao gồm cả Alphabet Inc (GOOGL.O) đang đua nhau tích hợp trí tuệ nhân tạo vào sản phẩm của họ.

Do lo ngại việc phụ thuộc vào chỉ một công ty duy nhất, các nhà đầu tư đang chuyển hướng tới các đối thủ cạnh tranh của OpenAI.

Microsoft và Alphabet hiện vẫn chưa có bất kỳ bình luận gì về vấn đề này.

"Quyền phát triển các hệ thống này liên tục nằm trong tay một vài công ty có tài nguyên để thực hiện", Suresh Venkatasubramanian, giáo sư tại Đại học Brown và cựu phó giám đốc tại Văn phòng Chính sách Khoa học và Công nghệ của Nhà Trắng, cho biết. "Đó là cách mà những mô hình này hoạt động, chúng rất khó xây dựng và cũng rất khó để dân chủ hoá".